Market alışverişinin dakikalar içinde kapıya geldiği hızlı market modeli, yoğun şehir hayatında standart haline geldi. Banabi benzeri bir uygulama; kullanıcıları yakın mağazalarla veya karanlık mağazalarla (dark store) buluşturur, siparişi kurye ağıyla dakikalar içinde teslim eder. Bu rehber; iş modeli, teknik mimari, operasyon, maliyet kalemleri ve ölçeklenebilirlik için net bir yol haritası sunar.
İş Modeli Seçenekleri
-
Pazar Yeri (Marketplace): Birden fazla market/tedarikçi listelenir; komisyon + hizmet bedeli alınır.
-
Karanlık Mağaza (Dark Store): Stok sizin kontrolünüzdedir; marj daha yüksektir, operasyon daha yoğundur.
-
Hibrit Model: Yoğun bölgelerde dark store, çevrede marketplace ile kapsama genişletilir.
-
Zaman Taahhüdü: 10–30 dk arası teslimat pencereleri, yoğunlukta esnek SLA.
Temel Modüller
1) Kullanıcı (Müşteri) Uygulaması
-
Telefon/OTP ile hızlı kayıt, adres defteri
-
Kategori, arama, kampanya ve kişiselleştirilmiş öneriler
-
Gerçek zamanlı sepet, minimum sepet uyarıları, ikame ürün onayı
-
Teslimat zaman dilimi seçimi, canlı kurye takibi, bildirimler
-
Kart saklama, kupon, cüzdan, kapıda ödeme opsiyonları
-
Sipariş geçmişi, iade/iptal ve fatura indirme
-
Puanlama, yorum, yardım merkezi
2) Kurye Uygulaması
-
Vardiya/slot planlama, online–offline durum
-
Optimize rota ve çoklu paket atama (batching)
-
Teslimat fotoğrafı, e-imza, tek tık arama/mesaj
-
Gelir özeti, kilometre ve performans skorları
3) Mağaza/Tedarikçi Paneli (veya Dark Store Paneli)
-
Ürün/stok/fiyat yönetimi, varyant ve barkod
-
Sipariş kabul–hazır–kurye teslim akışı
-
İkame ürün kuralları ve stok uyarıları
-
Kampanya, bundle ve upsell yönetimi
-
Mağaza çalışma saatleri, bölge ve teslimat ücreti
4) Yönetici Paneli (Backoffice)
-
Canlı sipariş haritası, ısı haritaları, slot kapasite planlama
-
Komisyon–hizmet bedeli–kargo ücret kuralları
-
Promosyon motoru (ilk alışveriş, sepet eşiği, kategori bazlı)
-
KDV, e-fatura, iade/kupon süreçleri
-
Kurye ve mağaza performans raporları, NPS/CSAT
-
Müşteri hizmetleri için ticket/canlı destek ekranları
Ürün ve Katalog Yönetimi
-
Barkod/QR: El terminali yerine kurye/mağaza uygulamasında kamera ile barkod okuma
-
Toplu İçerik: CSV/Excel içe aktarım, GTIN/EAN doğrulama
-
Zengin İçerik: Altyapıda görsel, içerik, alerjen ve besin bilgileri alanları
-
Stok Senkronu: Gerçek zamanlı stok düşümü, ikame öneri algoritması
Ödeme, Lojistik ve Harita Entegrasyonları
-
Ödeme: PayTR, İyzico (PCI-DSS, 3D Secure), kart saklama, cüzdan–iade bakiyesi
-
Harita & Mesafe: Google Maps / OpenStreetMap ile ETA, rota ve teslimat bölgesi (geofencing)
-
Teslimat Optimizasyonu: Çoklu teslimat, slot bazlı kapasite, yoğunluk fiyatlandırması
-
Fatura & Muhasebe: E-fatura, e-arşiv, ERP/Logo/Mikro entegrasyonları
Gerçek Zamanlı Mimari ve Teknik Yığın
-
Mobil: Flutter (iOS/Android tek kod tabanı)
-
Backend: Node.js veya Go; REST + WebSocket (sipariş akışı ve canlı takip)
-
Veritabanı: PostgreSQL (işlemsel), Redis (kuyruk–önbellek), S3 uyumlu obje depolama
-
Arama/Keşif: OpenSearch/Elasticsearch ile hızlı arama, typo toleransı
-
Analitik: BigQuery/ClickHouse + Metabase/Looker Studio
-
Bulut: AWS/GCP otomatik ölçeklendirme, log/izleme, uyarı mekanizmaları
Güvenlik, KVKK ve Uyum
-
KVKK uyumlu veri saklama, açık rıza metinleri
-
Token tabanlı kimlik doğrulama, 2FA/OTP, rate limiting
-
Ödeme verilerinde tokenizasyon, PII maskeleme
-
Denetim kayıtları (audit log) ve erişim yetkilendirme
MVP Kapsamı (Hızlı Çıkış)
-
Kullanıcı uygulamasında kategori–arama–sepet–ödeme–takip
-
Mağaza panelinde sipariş hazırlama ve stok yönetimi
-
Kurye uygulamasında görev kabul ve teslim akışı
-
Yönetici panelinde fiyat/komisyon/promo ve canlı sipariş ekranı
-
Tek şehir–tek dark store veya sınırlı marketplace lansmanı
-
Beta → Pilot mahalle → Şehir geneli kademeli yayılım
Operasyon ve Büyüme
-
Talep Tarafı: İlk sipariş indirimi, referans kodu, maaile kuponları, bölgesel kampanyalar
-
Arz Tarafı: Mağaza onboarding, kategori tavsiyesi, fotoğraf ve fiyat rehberi
-
Kurye Ağı: Yoğun saat primleri, slot planlama, rota eğitimi
-
Kârlılık: Sepet ortalamasını artıran bundle/ekstra ürün önerileri
-
KPI’lar: Sipariş başı kârlılık, fill-rate, iptal oranı, teslimat süresi, NPS
Maliyet Kalemleri (Özet)
-
Mobil uygulamalar (müşteri–kurye), backend, panel geliştirme
-
Harita/mesafe API maliyetleri, bildirim maliyetleri
-
Ödeme komisyonları, faturalama/muhasebe entegrasyonları
-
Market–ürün içerik hazırlığı, fotoğraf, veri giriş operasyonu
-
Kurye ekibi ve lojistik; pazarlama bütçesi
-
Maliyet Düşürme: El terminali yerine kamera ile barkod, tek şehir pilotu, sınırlı kategori, slotlu teslimat, CDN ile medya optimizasyonu
Neden SM Yazılım?
SM Yazılım olarak Banabi benzeri hızlı market deneyimini; Flutter tabanlı modern mobil uygulamalar, gerçek zamanlı sipariş–teslimat akışı, yerel ödeme ve e-fatura entegrasyonlarıyla uçtan uca hayata geçiriyoruz. Teknik keşif ve teklif için: mobiluygulamagelistirme.tr.
